Ergenlik, çocukluktan erişkinliğe geçiş süreci olup fiziksel ve ruhsal büyük değişimlerin yaşandığı önemli bir dönemdir. Cinsel organların gelişimi, tüylenme, ses değişiklikleri gibi belirtiler bu dönemde ortaya çıkar. Bu değişimler, hem çocukları hem de ebeveynleri yakından ilgilendirir. Peki, ergenlik ne zaman normal kabul edilir, ne zaman bir uzman görüşü alınmalıdır? Acıbadem Bakırköy Hastanesi Çocuk Endokrinoloji Uzmanı Doç. Dr. Bahar Özcabı’dan bu konuyla ilgili önemli bilgiler aldık. Ergenlik ve Erken Ergenlik Nedir?
Ergenlik Döneminin Normal Süreçleri
Kız çocuklarında ergenlik süreci genellikle 8-13 yaş arası, erkek çocuklarda ise 9-14 yaş arası başlar. Bu dönemde kızlarda meme gelişimi, erkeklerde ise testis hacmindeki artış gözlemlenir. Eğer bu değişimler kızlarda 8 yaşından, erkeklerde ise 9 yaşından önce başlıyorsa, erken ergenlikten şüphelenmek gerekir.
Erken Ergenlik Türleri: Gerçek ve Yalancı
Erken ergenlik, iki farklı şekilde görülebilir:
- Gerçek Erken Ergenlik: Beyindeki hipotalamus ve hipofiz bezlerinin hormon üretimini erken başlatması sonucu meydana gelir.
- Yalancı Erken Ergenlik: Vücutta cinsiyet hormonlarının miktarının artması nedeniyle oluşur ve genellikle dışsal bir etkene bağlıdır.
Kızlarda ve Erkeklerde Erken Ergenlik Farklı Görülüyor
Erken ergenlik, kız çocuklarında erkeklere kıyasla yaklaşık 10 kat daha sık rastlanır. Genetik faktörler, çevresel etkiler ve bazı endokrin bozucu maddeler bu durumu tetikleyebilir. Erkeklerde ise erken ergenlik genellikle altta yatan tıbbi bir duruma işaret eder.
Belirtiler Nelerdir?
Ergenlik döneminde kilo alımı, boy uzamasında hızlanma, tüylenme, meme veya testis gelişimi gibi fiziksel değişiklikler gözlemlenir. Psikolojik olarak ise sinirlilik, duygusal dalgalanmalar ve içe kapanma görülebilir.
Erken Ergenlikte Risk Faktörleri
Sağlıksız beslenme, obezite, mavi ışığa uzun süre maruz kalma gibi faktörler erken ergenliği tetikleyebilir. Ayrıca, plastiklerde bulunan bisfenol A gibi maddeler, soya veya lavanta gibi östrojen benzeri bitkisel ürünler de risk oluşturabilir.
Erken Ergenlik Tedavi Edilmeli mi?
Her erken ergenlik vakası tedavi gerektirmez. Tedavi kararı; çocuğun yaşı, belirtilerin şiddeti ve boy hedefinin ne derece etkilendiğine bağlıdır. Tedavide kullanılan ilaçlar genellikle ergenlik sürecini yavaşlatmak için düzenli olarak uygulanır.
Çocuklarınız İçin Ne Yapabilirsiniz?
Erken ergenlik belirtileri gözlemlediğinizde, bir çocuk endokrinoloji uzmanına başvurmanız önemlidir. Sağlıklı beslenme, düzenli uyku, egzersiz ve çevresel risk faktörlerinden korunma bu süreci daha sağlıklı geçirmenin temel yollarıdır.
Ergenlik ve Erken Ergenlik Nedir? yazımız ile ilgili yorum bırakmak veya soru sormak isterseniz aşağıdan iletişime geçebilirsiniz.
Kaynak: Erken Ergenlik
